Vanaf het seizoen 2022 – 2023 introduceert SportAmerika een nieuwe, vaste rubriek op woensdag: NHL At The Rink. Roemrijke jaargangen, prospects, Farm reports en nog veel meer onderwerpen zullen de revue uitgebreid passeren. Vorige week was er aandacht voor de toch wel mislukte loopbaan van Rick DiPietro en deze week staat opnieuw een goalie in de spotlights. Dit keer één met Nederlandse roots!
In deze rubriek zetten we NHL-spelers in de schijnwerpers die een link met Nederland hebben. Niemand anders dan Daniel Sprong mocht de eerste in dit rijtje zijn, maar deze week hebben we aandacht voor een actieve speler van wie de link minder duidelijk of bekend is. Een speler ook die in het recente verleden back-to-back Stanley Cups won en jarenlang het ijs mocht delen met legendes als Sidney Crosby, Evgeni Malkin en Marc-Andre Fleury.
Tegenwoordig probeert hij tijdens trainingen de schoten van Auston Matthews en Mitch Marner te keren. Met meer dan 250 wedstrijden in de NHL is het de hoogste tijd om hem in de spotlights te zetten: Matt Murray.
ACHTERGROND
Bij Daniel Sprong is het natuurlijk overduidelijk. Het vlaggetje achter zijn naam en z’n geboorteplaats geven zijn afkomst al weg. In het geval van James van Riemsdyk, Steve Yzerman, Kris Versteeg of Joe Nieuwendyk verraadt de achternaam een link met ons kikkerlandje. Murray klinkt niet Nederlands en is het dan ook niet. De in 2018 overleden vader van Matt Murray kwam uit Schotland. Jim Murray trouwde met Fenny Seinen, een vrouw uit Nederland. Het stel vestigde zich in het Canadese Thunder Bay in de provincie Ontario. Daar kwam op 25 mei 1994 zoon Matt ter wereld.
Hoewel beide ouders niet zijn opgegroeid met ijshockey werd Matt naar goed Canadees gebruik op het ijs gezet met een stick. De kleine Matt ging echter niet, zoals veel van zijn leeftijdsgenootjes, oefenen op trucjes en scoren. Nee, al vrij snel werd duidelijk dat Fenny Seinen een erg talentvolle goalie op de wereld had gezet. Als tiener kwam Matt Murray bij de Thunder Bay Kings terecht in de U15 AAA-competitie in Ontario. Na een moeizaam 2007-2008 ontwikkelde het talent zich in de jaren daarna tot een goalie die ook voor de vertegenwoordigende teams mocht uitkomen.
TALENT TOONT ZICH
In 2010 verruilde Murray zijn Kings voor de Greyhounds uit Sault Ste. Marie. Die club had hem opgepikt in de tweede ronde van de Priority Selectie voor de OHL. Murray verloor daar aanvankelijk meer wedstrijden dan hij won, maar hij hield er in april 2012 wel een uitnodiging voor Canada U18 aan over. Het WK van die leeftijdsgroep werd dat jaar gehouden in Tsjechië en daar maakte de wereld voor het eerst kennis met Matt Murray.
Team Canada moest genoegen nemen met een bronzen medaille, maar Murray (.910 sv% en 2.72 GAA) werd verkozen tot één van de beste goalies van het toernooi. Op dat toernooi kwam er nog een goalie in actie die toen al naam maakte voor zichzelf. Ene Andrei Vasilevskiy verdedigde het doel van Rusland, maar moest in de kwartfinale buigen voor Murray en Team Canada. Zij verloren echter op hun beurt in de halve finale van Team USA, waar Seth Jones één van de blikvangers was.
TEAMGENOOT VAN CROSBY
Een paar maanden na dat WK in Tsjechië werd Vasilevskiy door de Tampa Bay Lightning als negentiende gedraft. Matt Dumba, een ploeggenoot van Matt Murray tijdens het toernooi, werd als zevende opgepikt. De Minnesota Wild zagen (en zien) het wel zitten in de ijzersterke blueliner. Ook voor Murray was er interesse. Hij moest, zoals wel vaker met goalies, wel even geduld hebben. Halverwege de derde ronde, als 83e overall, was het Pittsburgh die een einde aan de spanning in huize Murray maakte. Colton Parayko en Frederik Andersen hoorden even na Murray het verlossende woord.
Vlak na zijn achttiende verjaardag werd Matt Murray dus onderdeel van een NHL-franchise. En niet de minste! Sidney Crosby was destijds al captain van de club, die drie jaar eerder nog de Stanley Cup gewonnen had. De jonge Murray kon ook van relatief dichtbij meemaken hoe één van de beste goalies van zijn generatie zich dag in dag uit voorbereidde en trainde. Niemand minder dan Marc-Andre Fleury was de onbetwiste starter voor de Penguins en aan Murray de taak daar verandering in te brengen.
MUUR MURRAY
Voor tiener Murray aan die rol mocht gaan denken, was er eerst de AHL. Daar werd hij in 2014-2015 een vaste waarde voor de Wilkes-Barre/Scranton Penguins. Een seizoen eerder mocht hij één keer proeven aan dat niveau, maar de organisatie wilde hun goalie nu wat vaker op een groter podium zien. Na de draft was Murray nog even bij de Greyhounds gebleven en die weg der geleidelijkheid zou z’n vruchten af gaan werpen.
Voor de familie Murray werd 2014-2015 een seizoen om niet snel te vergeten. Voor de WBS Penguins evenmin. Onder coach John Hynes draaide de goalie een uitstekend seizoen en met name de maand maart staat in het collectieve geheugen gegrift. Laten we beginnen met zijn stats aan het einde van het jaar. De goalie met Nederlandse roots kon een indrukwekkend .941 sv% en 1.58 GAA overleggen aan het einde van zijn reguliere seizoen, waarin hij 40 wedstrijden speelde. Oh ja, hij hield ook nog eens 12 keer de nul!
Een belangrijk deel daarvan verzamelde hij in de maand maart. In 2012 hield Barry Brust namens de Abbotsford Heat 268:17 minuten de nul in de AHL. De goalie vestigde daarmee een nieuw record. Drie jaar later werd dit record door Matt Murray verpulverd. Op 8 maart 2015 scoorde Dana Tyrell voor de Springfields Falcons in de slotminuten van het duel met de WBS Penguins. Het was de eerste tegengoal voor Murray in meer dan 304 minuten. Die goal van Tyrell voorkwam een vijfde opeenvolgende shutout voor Murray en zijn Penguins. Wel verbrak hij het oude record met bijna 36 minuten.
In de play-offs legden de Pens het in 2015 af tegen de Manchester Monarchs, de toenmalige AHL-club van Los Angeles. Desondanks leverde het Murray wel de nodige individuele prijzen op. Hij werd verkozen tot beste rookie van de AHL en de prijs voor beste goaltender belandde ook op de schoorsteenmantel in Thunder Bay, Ontario. Met alle respect voor de AHL, maar dit alles viel in het niet bij wat Murray een jaar later zou overkomen.
DROOM KOMT UIT
Dat je na zo’n seizoen op de radar staat van de hoofdmacht zal duidelijk zijn. Op 15 december 2015 kwam het gehoopte verzoek. Matt Murray mocht zich voor het eerst melden in Pittsburgh. Vier dagen later, op 19 december, maakte hij zijn debuut. Murray zag 26 schoten op zich afgevuurd worden en 2 daarvan vonden het net. Zijn .923 sv% was niet genoeg voor de winst, want die ging met 2-1 naar de Canes. Twee dagen na zijn debuut zou Pittsburgh de Blue Jackets met 5-2 verslaan en had Matt Murray zijn eerste winstpartij te pakken in de NHL.
Je debuut maken is al geweldig, maar voor Murray werd het nog mooier. Marc-Andre Fleury had laat van een hersenschudding en in de play-offs mocht opeens Murray zijn opwachting maken. Backup Jeff Zatkoff had in de eerste ronde tegen de Rangers de eerste twee wedstrijden gespeeld, maar in Game 3 kreeg de rookie zijn kans. En deze greep Matt Murray met beide handen aan. Hij leidde de Penguins naar de overwinning in Game 3, noteerde zijn eerste shutout in Game 4 en was vervolgens niet meer weg te denken uit de line-up.
ROOKIE REDT PENS
De pers vroeg zich al af of die rookie met de Schotse en Nederlandse vlag op zijn helm de natuurlijke opvolger van Fleury zou zijn. In de play-offs van 2016 deed Murray in elk geval zijn stinkende best om daar een bevestigend antwoord op te geven. Met Murray onder de lat versloegen Crosby en de zijnen in de tweede ronde het Washington van Alex Ovechkin en zelfs in de zenuwslopende Conference Finals tegen Tampa Bay bleef Murray goed overeind. Af en toe moest Fleury bijspringen, maar in de allesbeslissende Game 7 was het Matt Murray die het fort bewaakte en de Penguins kans gaf het duel met 2-1 te winnen.
Coach Mike Sullivan durfde zijn rookie goalie ook op het allerhoogste in het diepe te smijten. Murray stelde hem niet teleur. In de Stanley Cup Final tegen de San Jose Sharks kwam de halve Nederlander met een .920 sv% op de proppen en was het er mede verantwoordelijk voor dat Pittsburgh voor het eerst sinds 2009 weer de Cup won. Een geweldige prestatie van Murray, maar het zadelde Sullivan en het management wel met een luxeprobleem op. Wat nu te doen met Marc-Andre Fleury?
HISTORISCH
Het antwoord was even simpel als logisch. In 2016-2017 werden de wedstrijden verdeeld tussen Fleury en Murray, die officieel nog altijd een rookie was. De jongeman uit Thunder Bay kwam 49 keer in actie, waarvan 47 keer als starter. Zijn .923 sv% bewees dat zijn eerste jaar in de NHL geen toeval of geluk was en net als een jaar eerder mocht Murray zich met de Penguins melden in de play-offs. Dit keer had hij echter niet het alleenrecht onder de lat. Samen met Fleury leidde hij Pittsburgh naar de Stanley Cup Final, maar die werd wederom het terrein van Matt Murray.
Met de Nashville Predators als tegenstander wist Murray opnieuw te overtuigen. Pittsburgh opende de finale met twee overwinningen voor eigen publiek, maar in Nashville trokken de Predators de stand gelijk. Met 9 tegengoals in die twee wedstrijden zou een jonge goalie van de leg kunnen raken. Niet Matt Murray.
Hij herpakte zich met twee shutouts op rij en werd zo de eerste goalie in de geschiedenis van de National Hockey League die twee keer als rookie de Stanley Cup won. De Calder ging in beide jaren overigens aan zijn neus voorbij. In 2016 was deze voor Artemi Panarin, terwijl Auston Matthews er in ’17 mee vandoor ging.
NIET ALLES GOUD WAT ER BLINKT
In de zomer van 2017 verkaste Fleury naar de splinternieuwe Vegas Golden Knights en was Murray – nog altijd maar 23 – definitief de starter voor de Penguins. Na twee succesvolle jaren kon het eigenlijk alleen maar minder gaan en zo geschiedde dan ook. Murray maakte 45 keer als starter zijn opwachting, moest genoegen nemen met een .907 sv% en met zijn team vond hij z’n Waterloo in de tweede ronde van de play-offs. Het Washington van Alex Ovechkin was in zes wedstrijden te sterk. Later zou blijken dat Pittsburgh verloor van de later kampioen, want de Capitals bleken in de SCF te sterk voor Fleury en de Knights.
Tijdens die laatste play-offs kampte Murray aanvankelijk met een blessure en helaas voor de goalie zou dat als een rode draad door zijn volgende jaren in de NHL gaan lopen. Zo liep hij in 2017-2018 zijn tweede hersenschudding op tijdens zijn korte verblijf in de League. Ook kwam er in de play-offs van dat seizoen een einde aan een lange shutout streak. Murray had ruim twee wedstrijden de nul gehouden in 2017, maar een jaar later maakte Shayne Gostisbehere een einde aan die reeks in Game 1 van de eerste ronde.
Helaas was Murray ook in 2018-2019 even uit de roulatie met wederom een hersenschudding. Hij keerde al wel vrij snel terug, maar kon in de play-offs niet voorkomen dat Pittsburgh kansloos met 4-0 onderuit ging tegen de Islanders in de eerste ronde. Een paar maanden na die uitschakeling won Murray al vroeg in het seizoen zijn honderdste wedstrijd in de NHL. De goalie had daar slechts 166 wedstrijden voor nodig. Slechts zes sluitposten hadden dat sinds 1967 beter gedaan.
NADEREND AFSCHEID
Voor het eerst sinds zijn debuut in de NHL sloot Matt Murray een seizoen af onder de .900. Het seizoen 2019-2020 kenmerkte zich natuurlijk door die corona-stop. De campagne werd eerder afgebroken en voortgezet met een postseason-format in twee bubbels. In de zogenaamde kwalificatieronde moest Pittsburgh zich ten koste van Montreal zien te plaatsen voor de eerste ronde. Tot verrassing van velen legden Murray en consorten het af tegen de Canadiens. Na een matig optreden in Game 3 werd Matt Murray aan de kant gehouden voor Game 4. Het baatte de Pens niet, want een foutloos optreden van Carey Price leidde tot de eliminatie van Pittsburgh.
Die teleurstellende Game 3 (4 GA en een .871 sv%) in de bubbel van Toronto bleek voor Murray de laatste wedstrijd in het shirt van de Penguins. Als toekomstig RFA besloot de club hem in oktober 2020 te betrekken in een trade naar de Ottawa Senators. De talentvolle goalie, tweevoudig winnaar van de Stanley Cup, ging van een contender naar een team in opbouw. Met de Penguins had hij in 2017 nog de handen vol gehad aan de Senators in de Eastern Conference Final, maar daarna ging het snel bergafwaarts in de Canadese hoofdstad. Murray zag het echter wel zitten, want al vrij snel na de trade tekende hij daar een lucratief ($ 25 miljoen) contract voor vier seizoenen.
BLESSURES BLIJVEN
Nog steeds was de wereld in de ban van corona, dus werd het debuut van Murray voor Ottawa uitgesteld tot 15 januari 2021. Tevreden zal de goalie niet zijn over zijn eerste seizoen, want met 3.38 noteerde hij het hoogste GAA in zijn NHL-loopbaan. Ook zijn .893 sv% viel niet mee. De overige Senators deden het niet veel beter getuige de zesde plaats in de tijdelijke North Division. Snel vergeten dat seizoen, want in 2021-2022 kon het alleen meer beter gaan. Toch?
Ottawa, nog altijd in rebuild modus, verloor 10 van de eerste 13 wedstrijden en Murray verloor op zijn beurt z’n eerste zes duels. Slechts zelden zagen de Senators-fans de goalie die zoveel indruk maakte als rookie in Pittsburgh en de club besloot hun beoogde starter eind november 2021 zelfs op waivers te zetten. Een andere club hapte niet toe, waardoor Murray voor het eerst sinds jaren weer in de AHL terecht kwam. Slechts twee wedstrijden, want daarna pakte hij de draad weer op in de hoofdmacht.
Slechts 20 wedstrijden zou Murray vorig seizoen spelen voor de Senators. Begin maart liep hij wederom een hersenschudding op tijdens een botsing met ploeggenoot Nikita Zaitsev. Het luidde zijn einde in Ottawa in, want vervanger Anton Forsberg deed het dusdanig goed dat het management besloot Matt Murray van de hand te doen. Eenvoudig bleek dat nog niet. Buffalo Sabres had wel oren naar de halve Nederlander, maar Murray had de mogelijkheid die trade te blokkeren.
TERUG NAAR EEN CONTENDER
In de zomer van 2022 kwam een trade er alsnog. De goalie, die in twee seizoenen Ottawa tot slechts 47 wedstrijden, een .900 sv% en ruim 3.2 GAA kwam, mocht het gaan proberen bij één van de grootste clubs in de NHL. In Toronto voorzag men het vertrek van Jack Campbell en Murray moest dat gat gaan opvullen. Vanaf de buitenkant gezien een opmerkelijke beslissing van de Maple Leafs, maar coach Sheldon Keefe en GM Kyle Dubas kenden Murray nog van zijn tijd bij de Greyhounds.
De pechduivel laat Murray echter ook in Toronto niet met rust. Hij opende het seizoen met een nederlaag tegen de Canadiens, maar belandde al snel in de ziekenboeg met een liesblessure. Op 15 november maakte Murray zijn rentree en boekte hij, met een keurig .946 sv% zijn eerste overwinning van dit seizoen. De tegenstander in die wedstrijd? Zijn oude liefde uit Pittsburgh.
GOOD OLD MURRAY…?
Die prestatie gaf hem blijkbaar vertrouwen, want Matt Murray lijkt weer zichzelf de laatste weken. De goalie helpt de Maple Leafs aan de broodnodige overwinningen. Op ’t moment van schrijven, noteert hij een .932 sv% en 2.34 GAA. Hij moest in Toronto de oplossing worden voor het keepersvraagstuk en voorlopig gaat dit de zoon van Fenny Seinen goed af. In de nacht van dinsdag op woensdag slaagde hij er in elk geval in de sterke Stars van scoren te houden.
Of hij deze vorm kan doortrekken, zal de toekomst uitwijzen. De goalie heeft het lang niet altijd gemakkelijk. Hij wordt door fans en media natuurlijk gezien als de man die als rookie twee keer de Cup won. Dat schept verwachtingen en brengt druk met zich mee, maar Murray kan hoe dan ook altijd rekenen op steun van zijn Nederlandse moeder. Op Twitter laat zij geen mogelijkheid onbenut om te benadrukken hoe trots ze op Matt (en zijn broer Michael) is. En wat ons betreft, is dat volledig terecht.
Cover photo: Charles LeClaire/USA TODAY Sports
