Afgelopen donderdag kwam het nieuws naar buiten, dat voormalig Toronto Maple Leafs legende Börje Salming is overleden. De Zweed groeide in de jaren ’70 en jaren ’80 uit tot een steunpilaar in Canada en vestigde in het shirt van de Leafs menig franchiserecord. Naast de gloriejaren in Toronto werd de blue-liner in eigen land ook één van ’s lands bekendste spelers uit de geschiedenis en opende het pad naar de NHL voor vele Europeanen. In juli van dit jaar werd bekend dat de Hall of Famer aan ALS leed. Een ode aan de bakermat van de Europeanen in de NHL.
Borje Salming zag op 17 april 1951 in Salmi het levenslicht. IJshockey was buiten het werken in de mijnen de favoriete bezigheid van de familie Salming in Zweeds Lapland en de kleine Borje kreeg deze liefde met de paplepel ingegoten. Na het overlijden van zijn vader bij een mijnongeluk in 1956, verkaste Salming samen met zijn moeder iets zuidelijker richting Kiruna.
Het talent van Borje bleef niet onopgemerkt en via zijn schoolmeester kreeg hij de kans om zijn kunsten te vertonen in de jeugd van Kiruna AIF. Aan het begin van het seizoen 1967 – 1968 kreeg de toen zestienjarige blue-liner al de kans in de Zweedse Division 2, om uiteindelijk in 1970 Kiruna AIF in te ruilen voor Brynäs in de Swedish Hockey League. In de periode 1970 – 1973 won de ploeg uit Gävle drie kampioenschappen op rij (1970, 1971 en 1972).
TORONTO KRIJGT LUCHT VAN ZWEEDS SUCCES
De legendarische scout Gerry McNamara kreeg aan het begin van de jaren ’70 lucht van de successen, maar bovenal het aanwezige talent op het roster van Brynäs. In een tijd waar het nog allesbehalve gebruikelijk was dat er ”buitenstaanders” in de NHL actief waren, trok de voormalig goalie toch de stoute schoenen aan en vloog naar Zweden.
Waar de scout in eerste instantie op de tribune zat voor opponent Inge Hammarström — later eveneens Maple Leafs en St. Louis Blues —, viel zijn oog op het gemak waarmee Salming zijn stempel op de wedstrijd drukte. Op 12 mei 1973 tekende de blueliner als één van de eerste Europeanen ooit een contract in de NHL — zelfs na een keiharde nee van Maple Leafs eigenaar Harold Ballard —.
Zijn beslissing om naar Noord-Amerika te verkassen maakte aan beide kanten van de oceaan flink wat tongen los. In de jaren ‘70 stond het Zweedse ijshockey vooral bekend om haar ’finesse’ in plaats van het bikkelharde spel wat men in de NHL tot orde van de dag zagen. Ondanks het feit dat Salming doelwit was van menig tegenstander, sloten de Canadese fans de blue-liner snel in de harten. Zonder ook maar enige vorm van angst te tonen smeet de Zweed zich in de duels en beet hij ook in fights van zich af — vooral tegen heethoofd Dave Schultz van Philadelphia Flyers—.
In Zweden beschouwde men de overstap van Salming als een verraad richting zijn eigen land en competitie. In hun ogen koos de blue-liner voor het geld in plaats van nostalgisch in Zweden actief te blijven. Ondanks dat Salming met zijn oversteek naar de andere kant van de oceaan bakken met kritiek kreeg, bleef de Zweed met trots zijn landskleuren verdedigen.
UITGEGROEID TOT EEN LEGENDE
In totaal stond ‘The King’ zeventien seizoenen op het ijs in Toronto en Detroit. Tussen 1973 en 1989 domineerde Salming de blue-line van de Maple Leafs met zijn fabelachtige two-way spel. Bij de fans in Toronto zal Borje altijd bekend staan als de Europeaan die het Europese stereotype ‘softy’ definitief uit het collectieve geheugen wiste.
Aan het einde van zijn periode in Toronto, had de Zweed menig franchiserecord achter zijn naam geschreven. Nadat Salming reeds als eerste Europeaan de grens van 1000 NHL wedstrijden passeerde, eindigde de Leafs teller op 1099 wedstrijden. Tot aan de dag van vandaag is zijn aantal assists (620) en punten (760) goed voor een franchiserecord en is bovendien zijn rugnummer 21 definitief met pensioen in Toronto.
In 1986 waren er echter twee incidenten die zijn carrière enigszins vroegtijdig deden eindigen. Zo gaf hij in een interview met een bekende krant uit Toronto toe, dat hij in het verleden wel eens cocaïne had gebruik en hiermee ook wedstrijden had gespeeld.
Als klap op de vuurpijl raakte de Zweed niet veel later levensgevaarlijk gewond in een wedstrijd tegen Detroit Red Wings. Huidig New York Rangers head coach Gerard Gallant schaafde met zijn schaats over het gezicht van Salming, die diverse snijwonden uiteindelijk met 200 hechtingen gedicht zag worden. Uiteindelijk hing ’The King’ in 1990 toevalligerwijs na een jaar Detroit Red Wings zijn schaatsen en stick definitief aan de wilgen.
HALL OF FAME EN ALS
Na 1148 wedstrijden en 787 punten in de NHL vergaard te hebben, kreeg Salming als eerste Europeaan ooit in 1996 een plek in de Hockey Hall of Fame. Twee jaar later kreeg de voormalig blue-liner ook deze eer in de Hall of Fame van de IIHF.
Nadat de Zweed in februari van dit jaar zijn spieren niet meer onder controle had, werd in juli de diagnose Amyotrofe Laterale Sclerose gesteld (ALS). Twee weken geleden was de toen al flink afgetakelde Zweed nog te gast bij het Hall of Fame weekend, ter ere van de inauguratie van landgenoten Daniel en Henrik Sedin en Daniel Alfredsson. Samen met voormalig ploeggenoten en boezemvrienden Darryl Sittler en Mats Sundin ontving de blue-liner nog één keer de staande ovatie die hem zestien jaar lang als speler ten gehore kwam.
In het bijzijn van zijn familie blies de Zweedse legende donderdag 24 november zijn laatste adem uit. Hij werd slechts 71 jaar.
