Sinds 2009 is een plek in de tweede ronde van March Madness het beste resultaat van de University of Texas. Een beschamende prestatie voor een universiteit waar sportprestaties zo gestimuleerd en gewaardeerd worden. Dit seizoen staan de Longhorns voor het eerst onder leiding van Shaka Smart. Hij moet de Texanen in de aankomende jaren tot een serieuze titelkandidaat ontwikkelen. Of is hij dit jaar al in staat om de slapende reuze te wekken?
Na zeventien jaar werd Rick Barnes in maart 2015 de deur gewezen. De ex-coach had de dag voor zijn ontslag in de openingsronde verloren van Butler University. Bij een overwinning had hij zijn congé niet gekregen, zo vertelde sportief directeur Patterson hem. Dat gebeurde wel en Patterson had maar één keus, vond hij. Met één keer een plek bij de laatste vier in 2003 en een keer de laatste acht in 2008 liep de erelijst van Barnes niet over van de prachtige resultaten. Dit ondanks de aanwezigheid van onder meer LaMarcus Aldridge, D.J. Augustin, Avery Bradley, Tristan Thompson en Kevin Durant.
Omdat ook de, nog belangrijkere, American Football-tak van de universiteit sinds 2010 niet meer naar behoren presteerde, was het sportieve departement van UT een jaar eerder al begonnen aan een vernieuwing. Ook bij die sport kwam een nieuwe coach, met verse moed en een hoop verse ideeën over hoe Texas weer aan de top zou kunnen komen. De formule om een relatief nieuwe, goed presterende coach bij een iets kleinere universiteit weg te plukken werd toegepast bij zowel het American Football- als het basketballteam. Met twee coaches genaamd Strong en Smart is het duidelijk welke boodschap de universiteit wilde gaan uitstralen.
Welcome to the family Coach Smart.
— Kevin Durant (@KDTrey5) 3 april 2015
VCU
De universiteit waar Shaka Smart vandaan kwam heet Virginia Commonwealth University, een kleinere school die tot voor kort vooral bekend stond om het wetenschappelijk onderzoek. Dat veranderde tijdens March Madness 2011. Als een van laatste toegevoegde teams, beter bekend als First Four, won VCU wedstrijd na wedstrijd. Southern California (59-46), Georgetown (74-56), Purdue (94-76), Florida State (72-71) en Kansas (71-61) dolven allemaal het onderspit totdat Butler (62-70) hen in de halve finale een halt toeriep. Voor het eerst in de geschiedenis van het toernooi had een van de First Four-teams het tot de beste vier geschopt.
In zijn zes jaar (2009-2015) bij VCU wist de Amerikaanse coach de school van basketballdreumes op te werken tot vanzelfsprekende toernooideelnemer. Met meerdere conference toernooioverwinningen, seizoenskampioenschappen en een positief saldo op March Madness zette Smart niet alleen VCU, maar ook zichzelf op de landelijke radar. De goede resultaten gecombineerd met zijn bijzondere systeem was reden genoeg voor een aantal grote basketballuniversiteiten om hem een baan aan te bieden. UCLA, Illinois en Marquette kregen allen nul op het rekest. De coach had niet eens behoefte aan een gesprek. Pas toen Texas een vacature kreeg, was de coach bereid om zijn geliefde Virginia Commonwealth University te verlaten. Niet het hogere salaris of de grotere publiciteit gaf de doorslag. Het was de UT-sportcultuur, waarin alleen kampioenschappen tellen, die Smart overtuigde naar Austin te verhuizen.
De Verlenging
Het team dat coach Smart bij Texas aan trof leek in niets op wat hij achterliet bij VCU. In Richmond had hij een groep spelers door hem gekozen en gekneed. Ze waren gewend aan zijn speelstijl, waarbij de nadruk op de kleinere spelers ligt, en zijn manier van coachen. Bij Texas trof hij een team aan dat al jaren niet voorbij de tweede ronde was gekomen, vol met spelers waar hij het karakter niet van kende. Het team bevatte met Myles Turner en Isaiah Taylor onmiskenbaar talent, alleen het probleem was dat beide spelers het eerste seizoen van Smart niet meer mee zouden maken. De NBA Draft lonkte. Turner werd een plek bij de eerste vijftien voorspelt en Taylor zou met een beetje geluk tien plekken later aan de beurt zijn.
“Sinds de eerste keer dat ik met Isaiah praatte, wilde ik hem helpen met de beste keuze voor hem en zijn toekomst te maken,” zei Smart. “Op die manier hebben we er naar gekeken.” Isaiah Taylor, guard van beroep, werd getroffen door de frisse wind die Smart deed waaien. Ex-coach Rick Barnes had de naam opgebouwd guards te verkwanselen, terwijl het systeem van de nieuwe coach heel erg van die positie afhankelijk was. Taylors snelheid en atletisch vermogen zouden optimaal tot uiting komen in het hoge tempo van Smarts systeem. Zijn benedengemiddelde schot zou door hetzelfde systeem worden gedekt en ook de karakters zaten goed op één lijn. “Voordat de finale van March Madness tussen Duke en Wisconsin vorig jaar gespeeld werd, klopte er opeens iemand op de deur. Het was coach Smart die de wedstrijd met ons wilde kijken,” vertelde Isaiah Taylor. “Ik heb nog nooit een coach gehad die zomaar naar ons huis kwam. Met hem erbij kunnen we ook vrijuit praten, hij is één van ons.” Tot grote vreugde van Smart besloot Taylor er nog een jaar University of Texas aan vast te plakken.
Glad to be a Longhorn ! Feels good. Looking to get this new era started. Love the guys on the team.… https://t.co/2FRs9ALpdJ
— Isaiah Taylor (@Zay_Ctmd11) 26 april 2015
Een team, een taak
Smart ging ter voorbereiding te werk zoals hij altijd te werk ging. Hij dompelde zich onder in de videobanden op zoek naar details die het verschil tussen winst en verlies maken en investeerde de resterende uren in zijn nieuwe spelersgroep. Vooral buiten de trainingsruimte zocht hij de basketballers op om een goede verstandhouding te creëren. Hij stond erop dat spelers hem bij zijn voornaam gingen noemen en weigerde fouten schreeuwend te benoemen. In plaats daarvan kregen de spelers een omhelzing en een bemoedigend woord.
Ook de eerste maand van het seizoen stond in het teken van de teambuilding. De Texas Longhorns speelde wedstrijden in Shanghai en op de Bahamas. De cohesie werd duidelijk sterker, maar ook dat kon niet verhoeden dat de spelers niet de mannen waren die Smart zelf voor het team zou benaderen.
Naar mate het seizoen vorderde werden de resultaten beter, ondanks het enorm sterke schema. De BIG12, waar Texas in uitkomt, is zonder twijfel de sterkste conference dit jaar, en ook de andere tegenstanders waren zo sterk dat een computer hun schema tot de vier zwaarste rekende. Het sleutelwoord was wisselvalligheid. Er werd van een aantal lager ingeschaalde teams verrassend verloren, maar daarnaast lukte het de mannen van Shaka Smart als enige team om vier overwinningen te behalen tegen teams uit de top tien. Iowa State werd geklopt, Baylor verslagen, tweemaal was Texas de beter dan West Virginia, grote rivaal Oklahoma redde het niet en als kers op de taart kwam de buzzerbeater van Javan Felix tegen North Carolina.
Resume
Shaka Smart heeft in zijn eerste seizoen al meer bereikt dan veel mensen verwachtte. Hij heeft een team dat hem in de maag gesplitst werd ontwikkelt tot reuzendoder, dat op goede dagen van iedereen kan winnen. Het probleem is alleen dat de Texas Longhorns ook van iedereen kan verliezen.
Voor de als zesde geplaatste Texas Longhorns begint March Madness aanstaande vrijdag. In Oklahoma City spelen ze hun eerste wedstrijd tegen Northern Iowa. In het verleden door de teams van Smart behaalde resultaten zijn reden voor optimisme, maar zoals bekend bieden die geen garanties. De kenners zijn wederom weinig positief over de kansen van Smarts team. Gelukkig heeft Smart vaker met dat bijltje gehakt.
Shaka Smart's record as a head coach in postseason play. pic.twitter.com/n6d29dYevi
— Chris Hummer (@chris_hummer) 9 maart 2016
Foto: Getty Images/archief
