Jaap Stam (46) heeft zijn eerste weken als hoofdcoach van FC Cincinnati erop zitten. De aanloopperiode naar zijn start bij de club uit de staat Ohio is niet onopgemerkt gebleven. Al na twee wedstrijden in het nieuwe seizoen zag zijn, eveneens Nederlandse, voorganger Ron Jans zich vanwege een racisme-relletje genoodzaakt om te vertrekken. Algemeen directeur Gerard Nijkamp stelde Yoan Demett aan als interim-coach en ging op zoek naar een opvolger. Door de coronacrisis coachte Demett uiteindelijk geen enkele wedstrijd.
DOORPAKKEN
Nijkamp toonde zich slagvaardig en legde Jaap Stam voor anderhalf jaar vast. Wat volgde is een blunder van de social media afdeling van Cincinnati. Niet Stam, maar Ajax-jeugdtrainer Tinus van Teunenbroek werd aangekondigd als nieuwe hoofdcoach. Dit tot hilariteit van de gehele voetbalwereld. Inmiddels is Stam aangekomen in Cincinnati en heeft hij kennis kunnen maken met zijn selectie. Voor dat laatste had hij niet veel tijd. Hij moest zijn ploeg snel zien klaar te stomen voor het MLS is Back Tournament, het toernooi dat vanwege de coronacrisis gespeeld wordt in het Walt Disney themapark in Orlando. De MLS besloot namelijk het huidige seizoen niet meer op de normale manier te hervatten, maar het te spelen in toernooivorm met 54 wedstrijden.
De grote vraag was natuurlijk of Stam snel zijn stempel kan drukken op het spel van laagvlieger FC Cincinnati en ze ver kan brengen in het toernooi. Daarnaast zal hij zich ongetwijfeld willen revancheren voor zijn uiterst teleurstellende dienstverband bij Feyenoord. Stam besloot, ondanks de steun van het bestuur van Feyenoord, op te stappen na een aantal beschamende nederlagen. Zo kwam er na de zeperd tegen Ajax (4-0) al na 5 maanden een einde aan de samenwerking tussen Stam en Feyenoord.
NEGATIEVE GEVOLGEN
Deze periode had grote negatieve gevolgen voor zijn reputatie als trainer en hij zal erop gebrand zijn om zichzelf te bewijzen. Ondanks dat de Amerikaanse voetbalcompetitie zich nog niet bepaald heeft bewezen als omgeving waar voetbaltrainers hun carrière een boost geven, ontplooien en bekendheid verwerven, staat Stam voor een mooie uitdaging. De omstandigheden die Ron Jans achterliet lijken namelijk ideaal voor Stam.
Naast dat de verwachtingen bij een laagvlieger als Cincinnati FC niet al te hoog zullen zijn, zijn er meer redenen om aan te nemen dat Stam een mooie periode tegemoet gaat.
FC Cincinnati announcing the arrival of Jaap Stam with a picture of Ajax youth coach Tinus van Teunenbroek has got to be one of the biggest own goals in MLS history 😂 pic.twitter.com/1EK4NUDXZz
— Sport Social (@TheSportSocial) May 22, 2020
SUCCESVOLLE COMBINATIE
Stam werd benaderd door Gerard Nijkamp, met wie hij vorig jaar al samenwerkte bij PEC. Deze samenwerking was uiterst succesvol te noemen. PEC Zwolle, in de winterstop van 2019 onder de degradatiestreep bivakkerend met 15 punten, trok na het ontslag van John van t’ Schip met Stam een vrij onervaren trainer aan. Stam kreeg van Nijkamp direct alle vrijheid om te zaaien, zowel tactisch als mentaal. Spelers werden opgepept met een praatje en een arm om de schouder. Het collectief, dat het voetballen op dat moment compleet leek verleerd, kreeg de ene na de andere patroon ingeslepen. Zo stond er bij de hervatting plots weer een fris ogende en spelende ploeg, die binnen no-time wedstrijd na wedstrijd won.
Stam deed echter niet mee aan de polonaise, wetende dat zijn selectie niet overliep van kwaliteit. Desondanks speelden de Zwollenaren zich snel veilig. Waar Stam na de handhaving al gauw vertrok naar Feyenoord, ging Nijkamp het avontuur aan bij FC Cincinnati, dat overigens pas 5 jaar geleden werd opgericht. Nu komen de twee (of eigenlijk 3; Stam nam assistent-trainer Said Bakkatti mee) elkaar dus weer tegen. Stam en Nijkamp weten als geen ander wat ze elkaar hebben. Eenzelfde aanpak als bij PEC Zwolle zou FC Cincinnati, een club die in een vergelijkbare situatie zit, weleens enorm kunnen helpen.
PRESTATIECULTUUR
Het korte dienstverband van Ron Jans bij FC Cincinnati bracht enkele cultuurverschillen tussen Amerika en Europa aan het licht. Jans gaf eerlijk toe dat hij deze verschillen heeft onderschat. Hij stak daarmee zijn hand in eigen boezem voor de racisme-rel die er was ontstaan. Het hele voorval was natuurlijk spijtig voor Jans, maar uiteindelijk uiterst leerzaam voor Jaap Stam. De Rots van Kampen telt als een gewaarschuwd mens en zal niet snel dezelfde fout begaan. De situatie met Jans zal Stam juist hebben gemotiveerd om nóg beter in te lezen en nog beter voorbereid het vliegtuig te stappen. Wanneer hij dat ook uitdraagt naar zijn spelers en de supporters Cincinnati, zal hij snel geliefd worden.
Verschillen in sportcultuur spelen ook een rol. De Nederlandse sportcultuur verschilt immers van de Amerikaanse. Waar er in Amerika vooral een ‘prestatiecultuur’ heerst, wordt er in Nederland nog weleens geklaagd over het gebrek hieraan. Dit laatste is bij Jaap Stam bekend: “In landen als Engeland en Duitsland wordt voetbal veel meer als werk gezien. Je moet als prof altijd bezig zijn met beter worden, alles uit jezelf willen halen. Dat mis ik nog wel eens in Nederland”. De werkethiek van Stam past bij de prestatiecultuur in de MLS. Hij zal dan ook snel een beroep doen op de discipline van zijn spelers. Deze discipline zal funest zijn bij het creëren van een hecht collectief bij een laagvlieger als FC Cincinnati. Zijn ervaring als voetballer van onder andere Manchester United, Lazio en AC Milan, maar ook zijn recente trainersverleden bij Reading en PEC zal hierbij van pas komen.
NEDERLANDS COLLECTIEF
Uiteraard staat Stam er niet alleen voor. Stam en Bakkati komen bij FC Cincinnati naast Nijkamp meerdere landgenoten tegen. De laagvlieger in de MLS heeft in Maikel van der Werff, Siem de Jong en Jurgen Locadia ook drie Nederlandse spelers onder contract staan. Verdediger Van der Werff speelde voor zijn overstap vooral in de kelder en middenmoot van de Eredivisie. De Jong en Locadia kennen carrières met meer aanzien. De Jong werd ondanks veel blessureleed 4 keer kampioen met Ajax en maakte o.a. uitstapjes naar Engeland (Newcastle United) en Australië (Sidney FC). Locadia brak door bij PSV ,kende daar mooie jaren en werd in 2018 verkocht aan Premier League club Brighton & Hove Albion. De spits kon in Brighton geen potten breken. De Engelse club verhuurde hem snel aan het Duitse Hoffenheim en sinds dit seizoen aan FC Cincinnati. Aan Stam de taak om de ervaring van Siem de Jong en het talent van Jurgen Locadia optimaal te benutten.
Ondanks dat het hier voor MLS-begrippen om vrij grote namen gaat, kan de selectie van FC Cincinnati zich naar alle waarschijnlijkheid niet meten met de subtop en top van de competitie. Vorig jaar, in zijn debuutseizoen, werd de club veelzeggend laatste. De verwachtingen zijn dan ook niet al te hoog gespannen. Zo gaven Stam en Nijkamp aan dat ze op korte termijn Cincinnati vooral een stabiele te maken. “Het is niet de bedoeling het ene seizoen bovenin mee te draaien en het volgende heel laag te staan. De club wil structureel omhoog. Ik zie heel veel mogelijkheden dat doel te bereiken”. Er zal dan ook niet verwacht worden van Stam dat hij Cincinatti naar de finale van het MLS is Back Tournament leidt, of dat hij bij de herstart van het reguliere seizoen direct de play-offs bereikt. Toch heeft Stam bij Reading en PEC Zwolle bewezen dat hij bij underdogs een hecht team kan smeden en boven verwachting kan presteren.
MLS IS BACK
De toekomst zal het uitwijzen. Inmiddels is het MLS is Back Tournament in volle gang. Jaap Stam maakte in de nacht van 11 op 12 juli zijn opwachting als trainer van FC Cincinnati in de Hell Is Real Derby tegen het Columbus Crew van Nederlanders Eloy Room en Vito Wormgoor. Columbus Crew zegevierde met een eindstand van 4-0 en liet Stam een zuur debuut beleven. De tweede groepswedstrijd viel positiever uit. Het Atlanta United van Frank de Boer is in dezelfde groep als het FC Cincinnati van Stam beland en was in de nacht van 15 op 16 juli de volgende tegenstander.
Door een vroege rode kaart aan de zijde van Atlanta boekte Stam ietwat gelukkig zijn eerste overwinning. Winst in de laatste poulewedstrijd, tegen de New York Red Bulls, zou een ticket naar de knock-out fase van het toernooi betekenen. Op 23 juli overtuigde de ploeg van Stam voor het eerst en schoof de ploeg uit New York eenvoudig met 2-0 aan de kant. Doelpunten van Yuya Kubo en een eigen doelpunt van Red Bulls-speler Florian Valot gaven de doorslag.
Zo kan Stam al terugkijken op veelbewogen, maar succesvolle eerste weken in Orlando. Hij benadrukte dit door zijn team te complimenteren tijdens de persconferentie na de laatste poulewedstrijd tegen de New York Red Bulls. ,,Dit geeft ons vertrouwen. We gaan door naar de volgende ronde en dat is positief. In het proces zitten we eigenlijk nog in de voorbereiding, maar we hebben al tegen twee grote clubs gespeeld en dit succes behaald. Dat zegt iets over dit team en de mentaliteit van dit team”. In de volgende ronde wacht de winnaar van groep E, de Portland Timbers, als tegenstander. Stam zal wederom voor een verrassing proberen te zorgen in de hoop om door te stoten naar de kwartfinale. De winnaar van het MLS is Back Tournament krijgt een ticket voor de volgende Champions League van de Concacaf. Na het toernooi in Florida wordt het reguliere seizoen voortgezet.
(Coverfoto: FC Cincinnati)
