Het olympisch honkbaltoernooi is terug. Al is het maar voor even, want na deze editie gaat de sport weer zeven jaar in de koelkast. Het toernooi is dermate lang weggeweest, dat Eddy Alvarez de meeste olympische ervaring van de circa 144 deelnemers heeft. Die ervaring deed hij op… op shorttrack-schaatsen. Een toernooi dat ooit de kern vormde van de internationale expansie van de sport, is nu niet meer dan een ‘one-off’ vol met rariteiten. Bovendien zijn de grote sterren uit de Verenigde Staten zelfs in de moderne tijd nog altijd niet vrijgesteld om hun kunsten te tonen. Desondanks is het toch precies het product geworden dat MLB voor ogen heeft bij de eigen groeistrategie.
WAAR WAREN WE GEBLEVEN?
Honkbal verdween in 2008 van de olympische kalender. Een samenloop van omstandigheden, zoals een ingestelde maximale omvang van het olympisch dorp en een gebrek aan internationale interesse, zorgde ervoor dat de sport voortaan niet langer op het grootste evenement op aarde te aanschouwen was. Andere sporten, zoals BMX, skateboarding en surfen, kregen een kans.
Ook het ontbreken van sterren vormde een probleem. Het aantal spelers met een MLB-verleden was tot dan beperkt gebleven. Slechts Nederlander Rikkert Faneyte, Australiër David Nilsson en Canadees Jason Dickson kennen zowel enige Olympische als MLB-faam. Let wel, dit staat in verhouding tot volle rosters van acht landen per keer op vijf Olympische toernooien. Team USA bracht wel toekomstige sterren als Jason Giambi, Stephen Strasburg en Jake Arrieta mee, maar die waren destijds totaal onbekend.
Het waren echter ook de beginjaren van de internationale expansie die door de grote vier organisaties MLB, NPB, KBO en WBSC was ingezet. Honkbal was internationaal niet zo groot als voetbal, basketbal en hockey, maar moest dat in de komende jaren wel gaan worden. De World Baseball Classic moest nog naam maken na één editie en de Premier12 moest zijn doop nog beleven. Het oude WK en de Intercontinental Cup die volgens de olympische filosofie voornamelijk met amateurs werden georganiseerd, bestonden nog.
CUBA VERSUS ISRAËL
In dat landschap werd Zuid-Korea in 2008 voor het eerst olympisch kampioen. Dat deed het door het ultieme olympische honkballand Cuba te verslaan. Hoe snel het landschap is veranderd, is juist aan de veranderde status van Cuba te zien. Het land dat nooit slechter presteerde dan een tweede plaats — en ook recordhouder is met drie gouden medailles — is er ditmaal niet bij. Sterker nog, vijf van de acht deelnemers van dertien jaar geleden zijn er nu niet bij. De verandering voltrok zich rap.
Wel van de partij zijn namelijk landen als Mexico en Israël, beide debutant op het olympisch honkbalpodium. Dat deze landen hier wel staan en klassieke olympische deelnemers als Cuba, Italië en Nederland niet, heeft alles te maken met de inmenging van met name MLB in het internationale honkbal.
Zo wordt Europa vertegenwoordigd door een land uit West-Azië met een roster vol met Amerikanen die in sommige gevallen zelfs een verleden bij Team USA hebben, dat zijn faam en zelfvertrouwen heeft te danken aan de World Baseball Classic. Landen met een natuurlijke honkbalgeschiedenis, zoals Italië en Nederland, moesten daartegen ruimschoots het onderspit delven tijdens de kwalificatie op het Europees kampioenschap. Mexico plaatste zich dankzij de Premier12 grotendeels in eigen land en met net iets meer MLB-ervaring dan concurrerende landen.
EEN NIEUWE BLIK
Waar de olympische toernooien voorheen dus vooral voor toppers uit amateurcompetities en jonge talenten die de stap naar de Big League nog moesten maken bedoeld was, is het nu een showcase vol voormalige sterren. Het zijn die grote namen van weleer die fans nu de aantrekkingskracht van de spektakelcompetitie moeten bewijzen, met Team USA voorop. Edwin Jackson, Todd Frazier, Scott Kazmir en David Robertson zijn de speerpunten dit jaar een collectief dat verder uit gesjeesde Minor Leaguers en hoog-aangeschreven prospects bestaat.
Natuurlijk, met Ryosuke Kikuchi is waarschijnlijk de beste honkballer van deze generatie die nooit aan de andere kant van de oceaan te zien was wel gewoon aanwezig voor Samurai Japan. Terwijl ook de Zuid-Koreanen hun sterkhouders uit de KBO hebben meegenomen. Dat neemt niet weg dat de rosters van vijf van de zes landen toch wel heel zwaar op MLB-ervaring leunen.
Het is precies wat MLB voor ogen had toen het op zoek ging om ook buiten de landsgrenzen van de Verenigde Staten meer voet aan de grond te krijgen dan alleen de verkoop van Dodger- en Yankee-caps. Daarvoor koos het een strategie die dichter bij internationaal geaccepteerde, dan bij Amerikaanse sporten lag. Bijvoorbeeld door zich meer op een strijd tussen landen te richten en minder op een dominant team van eigen bodem. Andere landen moesten sterker gemaakt worden.
MLB heeft immers geen Dream Team zoals de NBA dat heeft. Al is het alleen al omdat de beste speler van deze generatie en vele daarvoor minstens even zwijgzaam als talentvol is. Niet direct een showboat, zoals de heren basketballers dat zijn. Wat dus werkte voor die sport in Barcelona ’92, zou nooit kunnen werken voor America’s national pastime. Deze sport verkoop je niet met glamour en show, deze sport verkoop je met spanning en strijd.
ENTHOUSIASME AANGEWAKKERD DOOR DE WBC
Wat MLB wel heeft, is de World Baseball Classic. Juist dat toernooi heeft gezorgd voor de op het eerste oog wat afwijkende samenstelling van het deelnemersveld. In de jaren waarin het olympisch podium ontbrak, is het officieuze wereldkampioenschap met rasse schreden op de meest onverwachte plekken in populariteit gegroeid, van Pakistan tot Brazilië en van Mexico tot Israël. Juist landen als Mexico en Israël hebben flink geprofiteerd van de beweging weg van amateurs richting profs en ex-profs.
Over de Dominicaanse Republiek is hetzelfde te zeggen. In het proftijdperk heeft dit land eigenlijk de rol van kleine grootmacht naast Team USA, Japan en Zuid-Korea overgenomen van Cuba. Weliswaar was dit land er al één keer eerder bij, tijdens de inaugurale editie van 1992 in Barcelona. Sinds MLB de hekken die het om zijn gesloten competitie had opgesteld voorzichtig heeft neergehaald, is pas echter pas duidelijk geworden wat de potentie van het kleine eiland is.
Zolang Cuba bovendien het Gallië van de honkbalwereld blijft en geen profs opstelt, zullen we nooit weten welke van de twee buurlanden nu eigenlijk echt het sterkst is. Wel weten we dat de dominante amateurs van weleer zelfs tegen betaalde spelers van vergane glorie en onbekende potentie niet opgewassen zijn. Dit belooft op voorhand dus ook een hoger niveau voor dit Olympisch toernooi ten opzichte van wat er tot 2008 te zien was.
NOG ÉÉN KEER
De grote vraag is natuurlijk hoe het olympisch honkbaltoernooi zich zal verhouden tot de internationale groei van de sport, zeker nu de coronapandemie het ritme van de WBC doorbroken heeft. Zoals het virus juist ook het visitekaartje van het WBC-toernooi, het altijd volle Tokyo Dome, wegneemt. De dansende en zingende supporters die juist zijn toegevoegd aan de sport door de internationalisering, zijn er nu nauwelijks.
Wat mag je er dan eigenlijk van verwachten? Bedenk je dan eerst dat er gelijktijdig ook gewoon in de Major League gespeeld wordt. Schakelen tussen beide competities zou voor de echte liefhebber kunnen aanvoelen als schakelen tussen Manchester City – Liverpool en RKC Waalwijk – Go Ahead Eagles. Buiten de Amerikaanse grenzen is het niveau inderdaad omhoog gegaan, maar het is nog mijlenver verwijderd van de grootste competitie op aarde.
Dit heeft natuurlijk alles te maken met het ontbreken van echte topspelers. Dat neemt niet weg dat er toch nog genoeg overblijft om naar uit te kijken. Nog één keer zien wat oude helden in huis hebben bijvoorbeeld. Wanneer de openingswedstrijd op 28 juli van start gaat, dan zou Japan zomaar Masahiro Tanaka op de heuvel kunnen brengen. De Dominicaanse slagploeg die daartegenover gezet wordt zou Jose Bautista en Melky Cabrera kunnen bevatten. Alsof een MLB All-Star Game van 10 jaar geleden zijn reünie beleeft.
Hetzelfde kan gezegd worden over bijvoorbeeld Ian Kinsler bij Israël, Todd Frazier bij Team USA en Adrian Gonzalez bij Mexico. Genoeg gelegenheden voor de echte liefhebber om nog eens te verdrinken in nostalgie en terug te denken aan de ene home run, die onmogelijke catch of die pitch die niemand zag aankomen. Aangevuld met huidige toppers uit de Japanse NPB en Zuid-Koreaanse KBO kan er toch nog een aardig toernooi ontstaan.
INZICHT IN HET TOERNOOI
Het zal vooral wachten worden op de clash tussen Japan en Zuid-Korea, duidelijk de twee sterkst bezette landen. Die ontmoeting zal in de tweede helft van het toernooi hopelijk tweemaal op het programma staan. Dit heeft alles te maken met het speelschema. De zes deelnemende landen zijn over twee poules van drie verdeeld, met een grootmacht in elke poule. Elk land komt daardoor tweemaal in actie. De eindstanden van de poules koppelen landen vervolgens kruislings aan elkaar.
De nummers drie van beide poules spelen een knock-out-wedstrijd tegen elkaar. De verliezer valt af en de winnaar sluit zich bij de andere vier landen aan in het double elimination toernooi dat de tweede ronde vormt. Daarin kan het nog brons halen door tweemaal te winnen. De vijf overgebleven landen spelen immers tegen elkaar tot vier ervan minimaal tweemaal verloren hebben. De winnaar van goud is het laatste land dat zich staande houdt. Ook dit kennen we van de WBC.
Daarna zal het weer zeven jaar wachten worden op een eventuele terugkeer van de sport op de Olympische kalender van de Spelen in Los Angeles. Daar ligt de ideale kans om de laatste stap, het toelaten van de steeds meer internationaal georiënteerde MLB-sterren, te zetten. Ondanks een stevige lobby moest de sport het namelijk voor Parijs ’24 afleggen tegen breakdancen. Denkend aan de olympische stelling dat een sport zo breed mogelijk te beoefenen moet zijn, kan inderdaad gesteld worden dat zelfs de komst van straatvariant Baseball 5 niet op kan tegen over de stoeptegels rollen in een oversized T-shirt. Er is nog een lange weg te gaan.
Coverfoto: AP Photo
