NHL History: het seizoen dat (ook) geen winnaar kreeg

In 1919 was de wereld in de ban van de Spaanse griep. Seattle en Montreal begonnen nog wel aan de Stanley Cup Final, maar helaas kwam er door het virus geen winnaar (photo: Seattle Times)

Het coronavirus heeft de wereld in z’n greep en het ijshockey ontkomt er ook niet aan. In navolging van de NBA drukte ook de NHL vorige week de pauzeknop in. Of dit slechts tijdelijk is of dat er binnenkort een grote streep gaat door de rest van dit seizoen is voor iedereen de vraag. De kans bestaat dat de Cup voor de derde keer in haar bestaan geen eigenaar vindt. Lord Stanley of Preston overhandigde in 1893 de trofee die zijn naam ging dragen aan de Montreal Hockey Club. Het was de start van een geweldige traditie, die zelfs de wereldoorlogen overleefde. Sterker nog, tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de huidige NHL geboren. Toch bleef de Stanley Cup al twee keer in de koffer. De laatste keer was in 2005, toen er vanwege de lockout een seizoen lang niet werd gespeeld. De eerste keer was 101 jaar geleden.

EERSTE KENNISMAKING MET H1N1

We duiken in de geschiedenisboeken en komen uit in het jaar 1918. De Eerste Wereldoorlog loopt op z’n einde, maar dat weet niemand nog in januari. De strijd dendert onverminderd voort, maar de soldaten krijgen opeens te maken met een vijand die niet met een geweer of bajonet bestreden kan worden. In de VS maakten ze in januari ’18 kennis met een virus van het type H1N1 (in 2009 teruggekeerd als Mexicaanse griep). Er kwam een epidemie, maar deze leek zich voornamelijk te beperken tot de staat Kansas. Het leek een korte, maar hevige epidemie die in maart alweer was verdwenen.
Niets leek de Amerikanen dan ook in de weg te staan om soldaten naar Europa te verschepen. Daar laaide het virus echter weer op, maar om het moraal onder de troepen niet aan te tasten, werd er niet of nauwelijks over bericht. Mede door de oorlog was van enige hygiëne geen sprake en werd er een prima voedingsbodem voor een dodelijke griep gecreëerd. Dat deze griep later de Spaanse griep werd genoemd, kwam vooral omdat er als eerste in Spanje over geschreven werd. Het land was in die oorlog neutraal en van censuur was geen sprake.

In afgeschermde tenten proberen de zusters zorg te dragen voor de mensen die getroffen zijn door de Spaanse griep. (photo:Hulton Archives)

In tegenstelling tot het huidige coronavirus werden vooral jonge volwassenen getroffen door deze griep. Het virus sloeg enorm om zich heen en de schattingen lopen uiteen van 20 miljoen tot 100 miljoen doden. Dat het virus praktisch alle uithoeken van de wereld bereikte, heeft ook weer te maken met de oorlog. Soldaten werden overal ter wereld feestelijk onthaald. Niet wetende dat zij mogelijk een dodelijk virus mee hadden genomen uit de strijd. In 1919 verdween de Spaanse griep langzaam uit het straatbeeld, maar niet voordat het dus miljoenen en miljoenen slachtoffers had gemaakt. En een grote rol had gespeeld tijdens het NHL-seizoen van 1918-1919.

EEN ANDERE TIJD, EEN ANDER FORMAT

Waar de NHL nu het hoogste niveau is in Noord-Amerika, daar moest die titel een eeuw geleden nog worden gedeeld met de Pacific Coast Hockey Association. Zoals de naam al aangeeft, bestond de PCHA voornamelijk uit teams afkomstig uit het westen: Seattle Metropolitans, Vancouver Millionaires en de Victoria Aristocrats. De NHL daarentegen bestond uit drie teams uit Canada: Toronto Arenas, Montreal Canadiens en de Ottawa Senators. De PCHA bestaat dan weliswaar niet meer, maar aan hen hebben we wel de play-offs te danken. Die organisatie introduceerde dat in 1918. Ook de blauwe lijnen en de forward pass zijn afkomstig uit de PCHA.
In de finales om de Stanley Cup was het dan ook schipperen. In de NHL mocht, a la rugby, een pass alleen achterwaarts gegeven worden. Tijdens de finales werd dan ook gespeeld volgens de regels van het “thuisspelende” team. In 1919 versloeg Montreal in de finale van de NHL de Ottawa Senators in een best-of-7 met 4-1. Vanuit de PCHA plaatsten de Seattle Metropolitans zich voor de strijd om de Stanley Cup. Zij waren in de finale van hun league te sterk voor de Vancouver. Beide teams speelden één keer uit en één keer thuis. Seattle opende met een 6-1 overwinning, dus konden ze de 4-1 nederlaag in de tweede wedstrijd lijden.

Bernie Morris kwam niet in actie tijdens de play-offs, maar moest de bak in. (photo: David Eskenazi Collection)

Dat de Metropolitans de finale tegen de Canadiens gingen spelen, was wel verrassend. De ploeg uit Seattle moest het tegen Vancouver stellen zonder topscorer Bernie Morris. De center won met de Metropolitans in 1917 de Stanley Cup en was in die finale ongrijpbaar. Nadat titelverdediger Montreal de eerste wedstrijd van de best-of-5 had gewonnen, namen Morris en Seattle het over. Morris was in vier wedstrijden goed voor maar liefst 14 goals. Hij weigerde in 1919 echter in dienst te gaan en werd gearresteerd.

LALONDE vs FOYSTON

De Canadiens hadden hun eigen Bernie Morris. Newsy Lalonde had op 19 december 1917 al de eer gehad om te scoren in de allereerst NHL-wedstrijd ooit. Met de Canadiens rolde Lalonde destijds de Ottawa Senators met 7-4 op. De toen al dertigjarige Lalonde zou in elk van de eerste zes wedstrijden scoren. Diezelfde Senators kregen ook in 1919 een ontketende Lalonde tegenover zich. In de vijf wedstrijden die de twee Canadese teams tegen elkaar speelden in de finale van de NHL scoorde Lalonde 11 keer. Ook in de strijd om de Stanley Cup liet Lalonde zich niet onbetuigd, al had Seattle wel meer grip op hem. In vijf wedstrijden was Lalonde zes keer trefzeker.

Vier van die zes goals scoorde Newsy Lalonde in Game 2 van de Finals. In 1918 was Toronto gastheer van de Stanley Cup Finals en dus was het nu de beurt aan de winnaar van de PCHA. De fans in Seattle zagen hun favoriete zevental (!) Game 1 met groot vertoon van macht naar zich toetrekken. Aan de hand van Frank Foyston wonnen de Metropolitans met 7-0. Zelfs de legendarische Georges Vezina had niets in te brengen. In Game 2, gespeeld onder de regels van de NHL en dus met zes spelers, bewees Lalonde dat het altijd beter kan dan de drie goals die Foyston scoorde in Game 1. De captain nam zijn Canadiens op z’n rug en leidde hen met vier goals naar een 4-2 zege. De stand in de serie was weer in evenwicht: 1-1.

FOUTJE…

Dit kon Foyston dan weer niet op zich laten zitten. De galavoorstelling van Lalonde werd gevolgd door eenzelfde voorstelling van Foyston. Hij had in 1914 (met Toronto) en 1917 de Cup al gewonnen met en wilde opnieuw ten koste van de Canadiens een derde Stanley Cup. In Game 3 deed Foyston er dan ook alles aan om zijn Seattle weer op voorsprong te brengen. Net als Lalonde in Game 2 scoorde Frank Foyston vier keer. Dankzij een 7-2 zege stonden de Metropolitans weer op voorsprong.
Zoveel goals er in de eerste drie wedstrijden vielen, zo weinig vielen er in Game 4. Geen om precies te zijn. Vezina en collega Hap Holmes hielden hun goal schoon tijdens de reguliere speeltijd en ook in de twee verlengingen werd niet gescoord. Door een misverstand werd er toen een einde aan dit duel gemaakt, waardoor er een gelijkspel in de boeken kwam te staan. Om een tweede misverstand te voorkomen, besliste Jack McDonald Game 5 in de eerste OT. Zijn Canadiens hadden opnieuw veel aan Lalonde te danken, die twee goals voor zijn rekening nam. Uiteraard was ook Foyston trefzeker. Hij opende de score na ruim vijf minuten in de eerste periode. Seattle nam een 3-0 voorsprong en leek op weg naar de titel, maar Montreal weigerde te buigen.

Newsy Lalonde was een superster avant la lettre. Lalonde belandde in het ziekenhuis tijdens de finale, maar herstelde van de Spaanse griep. (photo: Hockey Hall of Fame)

Na 6o minuten stond er 3-3 op het scorebord van de Seattle Ice Arena. Over de remise in Game 4 was wat discussie geweest en de teams besloten door te gaan tot er een winnaar was. De manier waarop OT tijdens de play-offs tegenwoordig is geregeld dus. De vermoeide Metropolitans hadden al een 3-0 voorsprong weggegeven en ook de overwinning ging aan hun neus voorbij. De goal van McDonald dwong een allesbeslissende Game 6 af. Het duel zou op 1 april 1919 gespeeld worden.

VIRUS SPELBREKER

Die beslissende Game 6 werd nooit gespeeld. De Spaanse griep hield nog altijd huis in de wereld en het virus sloeg ook de teams in de Stanley Cup Finals niet over. Hoewel de harde en zware finale ook z’n tol had geëist van de Metropolitans werden zij niet zwaar ziek door deze Spaanse griep. Hoe anders was dit bij de Canadiens. Manager George Kennedy, winger Louis Berlinguette, verdediger Joe Hall, McDonald en Lalonde kwamen zelfs in het ziekenhuis terecht. Slechts drie spelers op het roster waren fit genoeg om Game 6 te spelen.
Heel even was er nog sprake dat Montreal wat spelers kon lenen van Victoria, maar dit ging uiteindelijk niet door. Manager Kennedy gooide de handdoek en vond dat Seattle de Cup in ontvangst moest nemen. De Metropolitans weigerden dit pertinent, waardoor er een situatie ontstond dat de Stanley Cup voor het eerst sinds 1893 niet werd uitgereikt. In 1948 kwam er een nieuwe band om de Cup en besloot de NHL de twee teams uit 1919 alsnog te eren. Beide clubs kregen een vermelding op de Stanley Cup met daarbij de verwijzing dat deze niet was overhandigd in dat jaar.


Daarmee is het verhaal helaas nog niet ten einde. Joe Hall, de keiharde blueliner uit Engeland, bezweek op 5 april 1919 aan de Spaanse griep. In 37 wedstrijden wist de verdediger maar liefst 230 strafminuten te verzamelen. Daarnaast scoorde hij 15 goals in die 37 duels. George Kennedy overleefde het wel, maar werd nooit meer de oude. Hij overleed in ’21 op slechts 39-jarige leeftijd. Lalonde betrad in 1950 de Hall of Fame. Foyston deed dit vier jaar later. Georges Vezina overleed in 1926 aan tuberculose. Hij werd in 1945 Hall of Famer en de trofee voor beste goalie is naar hem vernoemd.

Cover Photo: Frank Foyston Family

Hans Mulder
Hans Mulder
Dankzij de Braves en de Twins gegrepen door MLB. Wat later door een simpele videogame besmet met 't ijshockeyvirus en blij dat ik hier beide liefdes mag beschrijven.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Gerelateerde artikelen