De hoofdblessure van Tua Tagovailoa die hij opliep tijdens Thursday Night Football staat niet op zichzelf, in tegendeel. Hersenschuddingen zijn onlosmakelijk verbonden met de sport en brengen veel problemen met zich mee. Tijdens TNF tussen de Colts en Broncos was Nyheim Hines het volgende slachtoffer. Hoe zit het precies met hoofdblessures in de NFL en wat zijn de gevolgen?
Als een speler een hersenschudding heeft, is vaak de term CTE eraan verbonden, maar wat is dat nou precies? CTE, of voluit chronische traumatische encefalopathie, is een hersenaandoening waarvan de oorzaak meerdere hersenschuddingen en/of het krijgen van herhaaldelijke klappen tegen het hoofd is. Symptomen zijn onder andere depressie, geheugenverlies, dementie en suïcidale neigingen. Een behandeling is er niet. De eerste symptomen tonen zich zo’n acht tot tien jaar na het oplopen van de hoofdblessure. Ongeveer 30% van de mensen die meerdere hersenschuddingen oploopt krijgt later CTE. Wat CTE extra lastig maakt, is het feit dat het pas vast te stellen is nadat iemand is overleden, tijdens de autopsie dus.
ONTKENNING
Al aan het begin van de 20e eeuw onderzochten wetenschappers de impact van American Football op het brein. Aanleiding was het overlijden van een Harvard-speler na een hoofdblessure. De New York Times noemde het toen al “een erg risicovol tijdverdrijf” en stelde dat het spelen van football bijna net zoveel risico’s met zich meebracht als het strijdveld voor soldaten.
De NFL ontkende voor zeer lange tijd het verband tussen het oplopen van meerdere hersenschuddingen en gezondheidsproblemen later in het leven. Begin jaren ’90 laaide de discussie op nadat een aantal sterren vroeg met pensioen gingen met hoofdblessures en de gevolgen daarvan als reden. De NFL zette daarom het NFL Mild Traumatic Brain Injury (MTBI) comité op. In december 1999 kwamen zij met hun bevindingen naar buiten: Het spelen van American Football levert zelden serieuze en langdurige hersenschade op.
Eerder dat jaar kwam oud-Steeler Mike Webster naar buiten met de verklaring dat de hoofdblessures die hij opliep tijdens het spelen hem dementie bezorgd hadden. Hij vroeg daarom de status van arbeidsongeschiktheid aan bij de NFL Retirement Board. De Board kende hem die status, in zijn volledigheid, toe. Zijn advocaat zei dat de toekenning liet zien dat de NFL kennis had van het verband tussen hoofdblessures en hersenschade op lange termijn.
In 2005 stelde het MBTI na onderzoek dat spelers die een hersenschudding opliepen tijdens een wedstrijd en doorspeelden niet meer kans hadden op een blessure. “Spelers die na een hersenschudding doorspelen, vertonen minder symptomen dan degenen die niet doorspelen”, aldus het onderzoek. Later dat jaar pleegt oud-Steeler Terry Long op 45-jarige leeftijd zelfmoord door antivriesvloeistof te drinken. Na zijn dood stelden doktoren CTE bij hem vast.
In december 2009 gaf NFL-woordvoerder Greg Aiello toe dat het “vrij duidelijk was dat hersenschuddingen konden leiden tot gezondheidsproblemen op de lange termijn”. Het was de eerste keer dat de NFL het verband tussen de twee toegaf.
DE LEAGUE TREFT EINDELIJK MAATREGELEN
Na het erkennen van de risico’s van hoofdblessures ondernam de NFL eindelijk actie. In juli 2009 hing de NFL posters op in kleedkamers van alle teams. Hierop stond dat het oplopen van meerdere hersenschuddingen en alle gevolgen ervan “het leven voor jou en je familie voor altijd kan veranderen”. Twee maanden later doneerde de NFL 30 miljoen dollar aan het National Institute of Health voor onderzoek naar hersenletsel.
In 2011 werkten de NFL en NFLPA samen om het Game Day Concussion Protocol op te zetten. Het protocol start zodra een speler op het hoofd wordt geraakt en hij symptomen van een hoofdblessure vertoont. Ook kan het in gang worden gezet als de medische staf zorgen heeft dat de speler een hoofdblessure heeft. Als het protocol actief is, gaat de medische staf een checklist af om te kijken of een speler een hersenschudding heeft. Bij enige verdenking van een hersenschudding krijgt de speler in de kleedkamer een neurologisch onderzoek.
Heeft de speler een hersenschudding? Dan moet hij in de dagen daarna een 5-stappen programma afwerken voor hij weer mag spelen. Elk jaar kijkt de NFL naar het protocol om zo de nieuwste medische informatie toe te passen. Hierdoor kunnen snellere en meer accurate diagnoses worden gesteld. Het zorgt er ook voor dat spelers niet te snel weer mogen spelen.
VERBETERINGEN OP HET VELD EN TIJDENS KAMP
In hetzelfde jaar veranderde de league ook andere de regels om de kans op hersenschuddingen te verkleinen. De kick-off kwam vijf yards naar voren, naar de 35-yardlijn. Dit om de snelheid waarmee de spelers met elkaar in botsing komen tijdens een kick-off te verlagen. Een jaar later sprak NFL-commissioner Roger Goodell zich uit tijdens een lezing op Harvard. Hierin zei hij dat de NFL in de jaren erna stappen zou gaan maken in het veiliger maken van de sport.
Sindsdien heeft de league meerdere regels veranderd om dit te bewerkstelligen. Zo mogen spelers tegenwoordig geen andere spelers meer tackelen met de bovenkant van hun helm. Daarnaast mogen spelers niet meer hun helm gebruiken tijdens een bull rush om langs een offensive lineman te komen. Ook in het afgelopen off-season was te zien dat de NFL de regels blijft veranderen om de sport veiliger te maken. Linemen, linebackers en tight ends droegen tijdens trainingskampen verplicht zogenoemde guardian caps over hun gewone helm. Deze caps zou de impact van botsingen tot 20% kunnen verminderen. Overigens beschermen normale helmen spelers niet als het gaat om hersenschuddingen, ze zorgen er alleen voor dat een speler zijn schedel niet breekt.
RECHTSZAKEN
Voor veel spelers kwamen deze maatregelen te laat. Zij zitten nu met de levenslange gevolgen. Gevolgen die de NFL voorheen niet erkende. In 2012 spande een groep van ruim 4500 gepensioneerde spelers dan ook een rechtszaak aan tegen de league. Een jaar later troffen de twee partijen een schikking. De NFL zou 765 miljoen dollar bijdragen aan medische hulp voor meer dan 18.000 voormalige spelers. De schikking stelde ook dat de NFL verder geen wettelijke aansprakelijkheid had.
Eind 2013 klaagden een aantal oud-spelers van de Chiefs hun voormalige team aan. Tussen 1987 en 1993 was er geen cao voor spelers, daardoor vielen zij niet onder de hierboven genoemde schikking. Dit, samen met een speciale wet in de staat Missouri, maakte het voor de spelers mogelijk om de Chiefs aan te klagen voor dezelfde redenen dat de NFL werd aangeklaagd. De rechtbank verwierp uiteindelijk deze zaak.
Ook helmmaker Riddell is in het verleden aangeklaagd. In 2014 daagde de familie van de overleden oud-Charger Paul Oliver – na zijn dood kwam CTE aan het licht – de helmmaker voor het gerecht wegens onder andere nalatigheid. Hij overleed nadat hij op 29-jarige leeftijd voor de ogen van zijn familie zichzelf door het hoofd schoot. In 2002 bracht Riddell een helm op de markt die de kans op hersenschuddingen met 31% zou verminderen. Volgens de familie had Riddell de kennis dat dit niet zo was. De rechtbank gaf in 2016 de familie van Oliver gelijk.
Toch is er ook positief nieuws, het aantal hersenschuddingen neemt gestaag af. In 2015 lag het aantal gediagnosticeerde hersenschuddingen nog op 275, vorig seizoen waren dat er 187. De blessures van Tua en Hines natuurlijk niet hadden mogen gebeuren, daardoor lag er ook veel druk bij de NFL om veranderingen te maken. Op 8 oktober maakten de NFL en de NFLPA dan ook bekend tot een akkoord te zijn gekomen om de concussion protocollen aan te passen.
Meer lezen over de NFL? Klik hier.
Coverfoto: Dylan Buell/Getty Images
