Cubaanse honkbaldynastie Gurriel maakt naam in MLB

Vrijdag schreven Yuli Gurriel en Lourdes Gurriel Jr. historie door als eerste broers op dezelfde dag allebei twee homeruns te slaan. In de Gurriel-familie valt de honkbalappel niet ver van de boom. Vader Lourdes Sr. was al één van de beste spelers van zijn generatie. De politiek weerhield de oudere Lourdes er echter van Cuba te verlaten om zijn talenten in de VS te gelde te maken en zich daar te meten met de besten. Zijn zoons krijgen die kans nu wel.

BARCELONA ’92

In 1992 staat honkbal voor het eerst op het olympisch programma. Ter voorbereiding op het toernooi speelt een Cubaanse ploeg (met Lourdes Gourriel Sr. – de jongens veranderen in Amerika de schrijfwijze van hun achternaam – op het eerste honk) een oefenwedstrijd tegen de ploeg die Amerika in Barcelona zal vertegenwoordigen. Omdat het Major League-seizoen zijn ontknoping nadert, vaardigt de VS een ploeg van getalenteerde college spelers af. Spelers die het opnemen tegen de A-ploeg van Cuba zijn onder anderen Nomar Garciaparra, Jason Varitek en Jason Giambi.

Ondanks een vroege achterstand winnen de Cubanen van de gezworen vijand. De studenten kijken hun ogen uit tijdens het oefenpotje. Al tijdens de warming up maken de Zuid-Amerikanen met hun imponerende veldspel grote indruk op een jonge Nomar. Later veroveren Lourdes en co in de Catalaanse hoofdstad het goud, terwijl de Amerikanen op de vierde plek genoegen moeten nemen met een olympisch diploma.

EERSTE CUBAANSE EXODUS

De Cubaanse ploeg maakt in die tijd internationaal de dienst uit, rijgt de wereldtitels aaneen, maar de stap naar Amerika was toen, veel meer dan nu, een breuk met alles wat je lief was. Zij die vertrokken konden nooit meer terugkeren. De kans dat je ooit nog herenigd zou worden met je familie was te verwaarlozen.
Toch zijn er olympische kampioenen die de oversteek wel maken. Pitcher Orlando Hernandez stapt vijf jaar na het succes in Spanje in een bootje en belandt bij de Yankees in New York en later bij de White Sox in Chicago, steden waar hij als El Duque een levende legende wordt. Hij is niet de enige. Ook teamgenoten Livan Hernandez, Osvaldo Fernandez en Ariel Prieto beproeven hun geluk in het beloofde land. Lourdes blijft echter trouw aan het regime en wordt na zijn carrière zelfs bondscoach van de nationale selectie. Die nauwe band met het regime (Fidel is een gepassioneerd honkballiefhebber) zal echter niet alleen Lourdes’ leven lange tijd beïnvloeden.

EEN VOLGENDE GENERATIE DIENT ZICH AAN

Eén van zijn pupillen – en misschien wel de meest getalenteerde – is namelijk zijn bloedeigen zoon Yulieski. Al op jonge leeftijd is zoonlief een onbetwiste basisspeler. In 2005 wordt hij in Nederland wereldkampioen. De jonge Gurriel grijpt dan net naast de MVP Award, maar wordt wel homerun king. Een jaar later maakt hij ook deel uit van de Cubaanse ploeg die de finale van de eerste World Baseball Classic van Japan verliest.

Hij wordt na afloop van dat toernooi als beste tweede honkman verkozen tot het All-Star Team van het toernooi, waar zijn naam opduikt naast die van Adrian Beltre, Derek Jeter en Ken Griffey Jr. In de eigen Cubaanse competitie wordt Yuli in 2006 voor de tweede keer op rij uitgeroepen tot meest waardevolle speler. Hij is dan amper 22 jaar oud.

TOCH NOG VAN HET EILAND AF

Opvallend genoeg is dat ook de laatste keer dat hij MVP wordt. Ondanks het feit dat hij jonger is dan de gemiddelde MLB-debutant, lijkt zijn ontwikkeling te stagneren. Misschien mist hij een uitdaging? Op zijn 22e heeft hij immers alles bereikt wat hij kan bereiken. Waar steeds meer van zijn landgenoten doorbreken in de majors is hij via zijn vader ook sterk gelieerd aan het regime. Een stap naar het buitenland lijkt dus uitgesloten.
Daar komt echter verandering in als hij in 2014 bij hoge uitzondering de overstap mag maken naar Japan. Hij is de dertig dan al bijna gepasseerd, maar eindelijk dient zich een nieuw avontuur aan. Halverwege het seizoen voegt hij zich bij zijn nieuwe ploeg, de Yokohama DeNa BayStars, en het restant van het seizoen slaat hij aardige statistieken bij elkaar: een slaggemiddelde van .305, met 11 homeruns en 30 RBI’s. Ondanks een nieuw contract bij de Japanse club keert hij niet meer terug. Hij wil in Cuba herstellen van een hamstringblessure.

LOURDES JR.

Of dit eerste buitenlandse avontuur ertoe de aanzet is geweest, of dat hij zijn jonge broertje de kansen wilde bieden die hem zelf ontnomen werden, is onduidelijk, maar in februari 2016 doet Yulieski wat vele van zijn landgenoten al niet meer verwachtten: tijdens de Caribbean World Series in de Dominicaanse Republiek loopt hij samen met de tien jaar jongere Lourdes Jr. alsnog over. Gourriel wordt in Amerika Gurriel en Yulieski gaat tegenwoordig als Yuli door het leven, maar de productie blijft.

De twee broers komen uiteindelijk niet bij dezelfde ploeg te spelen. Ze eindigen zelfs in verschillende landen wanneer Lourdes Jr. bij de Blue Jays in Canada tekent, maar toevallig zullen ze komende week, zo kort nadat ze herenigd zijn in de geschiedenisboeken, voor het eerst samen op het veld staan, als de Astros voor drie wedstrijden naar Toronto trekken. Ongetwijfeld zal Lourdes Sr. vanuit zijn nieuwe thuis in Florida overkomen om zijn zoons, al is het dan tegen elkaar, tegelijk aan het werk te zien.

(Coverfoto: Yuki Taguchi/Getty Images)