Iedereen die vandaag in gedachten 20 jaar terug in de tijd gaat, weet nog precies waar zij op dat moment waren. De aanslagen van 11 september 2001 — 9/11 — staan in het collectieve wereldgeheugen gegrift. Twee vliegtuigen boorden zich in de Twin Towers in het midden van New York City. Het derde vliegtuig vloog in de westkant van het Pentagon en een vierde stortte neer in een veld in Pennsylvania. Het doel van dat laatste vliegtuig was het Witte Huis of het Capitool, maar passagiers namen de controle over. De wereld was geschokt en de onaantastbaarheid van Amerika op eigen grondgebied was voor het eerst sinds Pearl Harbor ernstig gekrenkt. Enkele dagen voor 9/11 begon de NFL-competitie. Hoe ging de League 20 jaar geleden om met de terreuraanslagen?
Voormalig NFL Commissioner Paul Tagliabue was het centrale figuur in de manier waarop de NFL omging met de aanslagen. Op dinsdag 11 september 2001, een rustdag voor NFL teams, schakelde hij met de toenmalig executive director van de NFL Players Association (NFLPA), Gene Upshaw. Tagliabue bekommerde zich om de NFL owners en zette een kleine werkgroep op om beslissingen te nemen. In die werkgroep zaten onder andere Wellington Mara (eigenaar van de Giants), Robert Kraft (Patriots), Jerry Jones (Cowboys) en Lamar Hunt (Chiefs). Upshaw bekommerde zich om de spelers en zorgde ervoor dat zij en hun families veilig waren.
EEN ONGEMAKKELIJK DILEMMA
Die eerste avond kwam er een onvermijdelijke doch ongemakkelijke vraag op het bordje van de NFL: gaan we week 2 spelen? In 1963 besloot de voorganger van Tagliabue, Pete Rozelle, om 48 uur na de moord op John F. Kennedy gewoon te spelen na aandringen van de persvoorlichter van de president. De beslissing om na 9/11 wel of niet te spelen, werd niet direct gemaakt. Daardoor zagen NFL teams de woensdag als een reguliere trainingsdag.
Geboren New Yorker en New York Jets quarterback Vinny Testaverde zei die dag in een interview: “Waarom zijn we hier überhaupt?”. Later die dag zei hij tegen general manager Terry Bradway: “Ik ben niet in staat om te spelen. Als we gaan spelen, kan ik niet spelen”. Bij de Giants werd gedacht aan het opgeven van de wedstrijd; dezelfde geluiden klonken bij de Jets.
In de league bestond er echter geen unanimiteit over het spelen of niet spelen van de wedstrijden in week 2. Voor sommige eigenaren en coaches voelde het als buigen voor terroristen om niet te spelen. Bij anderen heerste de angst om te vliegen en het besef van de duizenden doden in alleen al New York City. Daarbij kwam ook nog het praktische probleem van het speelschema. Wanneer moesten de wedstrijden van week 2 dan worden gespeeld? Wat gebeurt er met de Super Bowl? Is er een andere datum nodig? Een andere locatie?
DE NFL NEEMT EEN BESLUIT
In de discussie die volgde tussen Tagliabue en de werkgroep met eigenaren had men het over de moord op JFK. Ook werd Pearl Harbor aangehaald — de MLB speelde toen door — en haalde men aan dat de NBA en NFL doorspeelden tijdens de oorlog. Uiteindelijk was de vraag: laten we onze oren hangen naar terroristen als we niet spelen of willen we juist tijd om wonden te helen? Mara zei “Paul (Tagliabue), we weten niet hoe veel duizenden mensen hier zijn gedood. Er zijn duizenden lijkzakken besteld, we kunnen niet spelen”. De toenmalig gouverneur van New York — George Pataki — deed ook een duit in het zakje. Hij vond dat nu de tijd was om wonden te helen, niet om te spelen.
Mara illustreerde één van de lugubere fenomenen na de aanslagen. Op de parkeerplaats naast het stadion van de New York Giants was namelijk een park and ride voor forensen. In de dagen en weken na de aanslagen bleven tientallen auto’s op hun plaats. De eigenaren zouden nooit terugkeren.
Op donderdag — twee dagen na de aanslagen — kwam het statement naar buiten dat de NFL week 2 niet zou spelen. Er waren nog geen beslissingen genomen over het inhalen van duels, het verloop van de play-offs of de Super Bowl. De NFL ging op zwart, net als de rest van het land.
HET VERVOLG VAN DE COMPETITIE
In week 3 ging de NFL weer van start, evenals discussies over het speelschema. Tegelijkertijd wilde de League een gevoel van saamhorigheid creëren. Dat werd een optreden van Jon Bon Jovi die — geflankeerd door brandweerlieden — voor één van de zwaarst getroffen kazernes in Manhattan “America the Beautiful” zong. Deze opname werd vervolgens in ieder stadion getoond.
De plannen voor het vervolg van de competitie lagen grotendeels in de handen van Jim Steeg. Hij was de league executive die verantwoordelijk was voor de Super Bowl. Hij maakte een plan met meerdere opties en de NFL verklaarde alle 16 speelronden af te werken. Dat betekende echter wel impact op het postseason. De wildcard-ronde moest geschrapt worden, er moest een midweekse speelronde plaatsvinden of de Super Bowl moest worden uitgesteld.
MOEILIJKHEDEN RONDOM EEN NIEUWE SUPER BOWL DATUM
Dat laatste was nogal problematisch, want de National Automobile Dealers Association (NADA) had de week na de Super Bowl haar jaarlijkse conferentie in New Orleans. Alle hotels zaten vol en de NADA was onvermurwbaar. Daardoor ging de NFL op zoek naar andere steden, maar de overheid van Louisiana maande NADA en Tagliabue om tot een oplossing te komen.
Jim Steeg verklaarde later dat de logistieke man van NADA een hekel had aan de NFL en haar jaarlijkse Super Bowl. De NADA plande hun conferentie namelijk 10 jaar vooruit en iedere keer als de NFL met de Super Bowl schoof, verloren zij deelnemers. Uiteindelijk kostte het de NFL een bedrag van 8,5 miljoen dollar om de datum van NADA te krijgen. Daarmee werd de Super Bowl verplaatst naar 3 februari 2002.
Daar bleef het echter niet bij, want in verband met de winterspelen in Salt Lake City waren er nauwelijks bussen beschikbaar. Trouwzalen moesten worden afgelast, want wie trouwt er nou tijdens een Super Bowl weekend? Er was een worsteltoernooi voor de staat van Louisiana en voor hen werden de hotelkosten astronomisch; zei eisten een vergoeding van de NFL. Een vergelijkbare eis kwam van een groep vrouwen die een kaarttoernooi hadden in Vegas en hun reservering vaarwel moesten zeggen. Tenslotte waren er luchtvaartmaatschappijen als Delta en American die geen geld wilden teruggeven voor reeds geboekte tickets. Na druk van senatoren veranderden zij hun beleid.
VEILIGHEID EN HET LOGO
Het vinden van een datum was slechts een begin. Door verscherpte maatregelen moest het hele veiligheidsprotocol worden herzien, evenals de festiviteiten rondom de wedstrijd en er was een passend Super Bowl logo nodig. Dat laatste was het meest eenvoudig. Normaal gesproken heeft iedereen een mening, maar dit keer was het incorporeren van de Amerikaanse vlag voldoende.
Qua veiligheid moest bijna alles veranderen. De Super Bowl werd aangemerkt als een “National Special Security Event” waardoor de federale overheid de leiding had over de beveiliging. Men moest van papieren toegangsbewijzen naar gelamineerde tickets. Er moesten barricades rondom het gebouw worden geplaatst en overal waren camera’s nodig. Zes weken voorafgaand aan het duel werd het gebouw hermetisch afgesloten. Alle luchtschachten werden vervolgens onderzocht en voorzien van camera’s zodat niemand er iets kon plaatsen. Rondom het stadion stonden vrachtwagens vol water die mensen moesten afspuiten bij een anthrax-aanval. Niets werd aan het toeval overgelaten.
DE PREGAME EN HALFTIME SHOWS
Naast het logo en de beveiliging werden ook de pregame en halftime shows aangepast. De Bee Gees zouden in eerste instantie de pregame show doen en Janet Jackson was geboekt voor de rust. De pregame show werd een combinatie van meerdere artiesten die passende liedjes zongen als “Let Freedom Ring” en “America the Beautiful”. Het was echter het “Freedom”-optreden van Paul McCartney tijdens de pregame show dat memorabel werd.
De keuze om Janet Jackson te vervangen, kwam nadat enkele NFL executives een optreden van U2 in Madison Square Garden bijwoonden. Het was één van de eerste grote evenementen in New York City na de aanslagen. Tijdens het concert waren de namen van alle slachtoffers zichtbaar op een groot scherm en Bono droeg een jasje gevoerd met de Amerikaanse vlag. Naast de legendarische halftime show van U2 werd ook Mariah Carey gestrikt voor het volkslied; iets dat daarvoor nooit lukte.
SUPER BOWL XXXVI
Achteraf bleek dat deze memorabele Super Bowl niet uitverkocht was. Een aantal teams gaf de aan hun toegewezen kaarten terug aan de League, maar de NFL verkocht deze vervolgens niet op de vrije markt. De angst was dat dit onrust zou creëren bij fans die al een kaartje hadden. Er bestond na 9/11 logischerwijs veel angst over vliegen en het samen zijn in grote gebouwen. Het succesvol en zonder incidenten uitvoeren van de winterspelen in Salt Lake City en de Super Bowl in New Orleans was volgens Jim Steeg essentieel in het herstel van het land; en zo geschiedde.
In Super Bowl 36 stonden de St. Louis Rams en de New England Patriots tegenover elkaar. Het waren de Patriots die met een jonge quarterback voor de verrassing zorgden na een field goal van 48 yards door Adam Vinatieri. Het was de eerste Super Bowl overwinning voor Tom Brady. Patriots-eigenaar Robert Kraft sloot — terwijl hij de Lombardi trofee hooghield — een uniek en emotioneel seizoen af met de tekst “We are all Patriots”.
Lees hier hoe het seizoen in de MLB verliep na 9/11
Coverfoto: NFL (Facebook)
