Column – The life and death of Derek Boogaard

Op 13 mei 2011 wordt de hockeywereld opgeschud door het tragische bericht dat New York Rangers defender Derek Boogaard dood is gevonden in zijn appartement in Minneapolis, Minnesota. Uit autopsie blijkt dat Derek is overleden aan een combinatie van alcohol en pijnstillers en dat zijn hersens ernstig beschadigd zijn, zeer waarschijnlijk door het frequent incasseren van harde klappen tegen het hoofd. Niet alleen verdriet en verslagenheid bepalen het beeld van de hockeywereld op dat moment, er heerst tevens een sfeer van woede en de discussie over speler veiligheid in de NHL verschijnt weer ten tonele. De cultuur van de sport en haar tradities worden hevig bekritiseert.
Het is inmiddels al een poosje geleden dat Boogaard overleed en tevens een tijd geleden dat ik het boek “Boy on ice – The life and death of Derek Boogaard” heb gelezen. Desalniettemin grijpt het boek van John Branch mij nog vaak aan. De voormalig Pulitzer prijs winnaar en auteur van de New York Times, schreef het boek naar aanleiding van drie succesvolle publicaties over de dood van Derek in de New York Times, overigens door Branch zelf geschreven. Het resultaat is een prachtig en bovendien aangrijpend boek, dat onder andere met de hulp van Derek’s familie tot stand is gekomen.

Naast een uitgebreid beeld dat wordt geschetst van de persoon Derek en zijn verleden, geeft het boek een aangrijpend inzicht in het fenomeen van vechten binnen het ijshockey. Boy on ice legt bovendien de gevaren van deze eeuwenoude traditie binnen de sport pijnlijk bloot en daarnaast worden ook andere contactsporten, zoals American football, met argusogen bekeken. Uit onderzoek van het brein van Derek bleek dat hij leed aan CTE, een vorm van hersenbeschadiging die alleen na de dood kan worden vastgesteld en bijna altijd wordt veroorzaakt door het incasseren van klappen tegen het hoofd op frequente basis. De symptomen van CTE lijken op die van een normale hersenschudding, zoals geheugenverlies, depressies en duizeligheid.
Een aantal maanden na het overlijden van Boogaard, overlijden er nog twee enforcers, waarvan er één al gestopt was met het beoefenen van de sport en één nog in de NHL actief was. Rick Rypien en Wade Belak worstelden met dezelfde problemen als Derek en hebben meerdere malen moeten herstellen van ernstige hersenschuddingen, als het gevolg van gevechten in de NHL. De vraagtekens met betrekking tot de veiligheid van spelers en het beleid van de NHLPA als het gaat om het revalidatieproces van spelers die serieuze hersenschuddingen hadden opgelopen zijn op dat moment groter dan ooit. Hoewel het lastig is om de gevolgen van het vechten te meten, lijkt het mij duidelijk dat er een duidelijk verband bestaat tussen het oplopen van ernstige problemen met de hersens en het vechten in de hockeywereld.
Daarnaast wordt in Boy in ice het beleid van teamdokters en hun lakse houding in twijfel getrokken. Het verkrijgen van zware medicijnen, waaronder pijnstillers en slaapmiddelen, is in veel gevallen alsof je snoep steelt van een baby. Derek kreeg met het grootste gemak verschillende soorten pillen van teamdokters en raakt er langzamerhand aan verslaafd. Hoewel “The Boogeyman” op het ijs een onverschrokken en genadeloze enforcer is, blijkt hij naast het ijs een gevoelige man die mede door zijn rol op het ijs al snel kwetsbaar wordt voor het ontvluchten van de realiteit doormiddel van pijnstillers en slaapmiddelen. De manier waarop Branch Derek’s toenemende mate van afhankelijkheid van pillen schets, is erg confronterend en beangstigend.

Boy on ice is een van de beste en meeslependste biografieën over een professionele sporter die ik ooit heb gelezen. Naast een prachtige schets van het leven van Derek, belicht Branch een probleem dat in meerdere contactsporten voorkomt. De achterliggende boodschap van het verhaal wordt goed duidelijk tijdens het verhaal en in mijn ogen is het duidelijk dat geweld in sport verstrekkende gevolgen heeft. IJshockey is één van de mooiste sporten ter wereld, maar kent ook minder mooie kanten en die mogen zeker niet genegeerd worden. “Boy on ice – the life and death” of Derek Boogaard is naast een amusant boek tevens een eyeopener en een must read voor ieder ijshockey- of sportliefhebber.